गुल्मी १० फागुन।रेसुङगा नगरपालिका १२ दुविचौरका चन्द्र बहादुर बलाल २०१६ सालबाट घरपरिवारसंग सम्पर्कमा हुनुहुन्न घरबाट भारत हिड्नुभएका उहाँ ६० बर्षसम्म फर्किनुभएको छैन । त्यतिबेला बलाल १४ बर्षको हुनुहुन्थ्यो उहाँका बुबा आमा समेत छैनन् । नयाँ मुलुकी देवानी संहितामा मृत्युको न्यायीक घोषणा गर्न पाउने व्यास्था अनुसार भाई कृष्ण बलालले गुल्मी जिल्ला अदालतमा मृत्युको न्यायीक घोषणाको लागि निवेदन दिनुभयो । अदालतले भाई कृष्ण बलाललाई मृत्युको प्रमाण पत्र प्रदान गरेको छ ।
गुल्मी दरवार गाउँपालिका ४ का दुर्गा प्रसाद पोख्रेल ०६२ साल असारदेखि बेपत्ता हुनुहुन्छ । ५१ बर्षको हुँदा घरबाट भारतबाट हिडनुभएका पोख्रेल अहिलेसम्म फर्किनुभएको छैन । खोज्ने सवै उपाय लगाए पनि कुनै पत्तो लागेन् । उहाँकै प्रतिक्षामा परिवारले १४ बर्ष बिताए । नयाँ कानुनी व्यावस्था अनुसार श्रीमति धेबकला पोखेलले जिल्ला अदालत गुल्मीमा निवेदन दिनुभयो । अदालतले १४ बर्षपछि मृत्युको न्यायीक घोषणा गरेर श्रीमति धेवकला पोख्रेललाई ०७६ मंसिर १८ गते प्रमाण पत्र प्रदान गरेको ग¥यो ।
त्यस्तै गुल्मी दरवार गाउँपालिका ३ का भक्त बहादुर थापा पनि ०६३ सालबाट बेपत्ता हुनुहुन्छ । परिवारका अनुसार उहाँ पनि ३५ बर्षको उमेरमा रोजगारीकै लागि भारत पसेको बताइएको छ । त्यस दिनदेखि श्रीमति गीता र परिवार भक्तकै प्रतिक्षामा बसे । श्रीमान खोज्ने केहि उपाय लागेन । अदालतमा आएर नयाँ कानुन अनुसार मृत्युको न्यायीक घोषणाको लागि गीताले निवेदन दिइन् । अदालतले १३ बर्षपछि श्रीमति गीतालाई मंसिर २० गते मृत्युको घोषणा भएको प्रमाणपत्र दिएको छ । दर्ता भएका अधिकांश निवेदनमा भारत गएर नफर्किएका निवेदन धेरै रहेको गुल्मी जिल्ला अदालतले जनाएको छ ।
गुल्मी जिल्ला अदालत यस आर्थिक बर्षमा २७ वटा मृत्युको न्यायीक घोषणा सम्बन्धि निवेदन दर्ता भएका छन् । जसका अहिलेसम्म १५ जनाले नयाँ व्यावस्था अनुसार मृत्युको न्यायीक घोषणाको प्रमाण पत्र पाएका छन् । अरु केहि निवेदनको आवश्यक कागज पत्र संकलनको काम भइरहेकाले केहि समयमै प्रमाण पत्र प्रदान गरिने गुल्मी जिल्ला अदालतका सूचना अधिकारी श्रेष्तेदार कृष्णशरण लामिछानेले जानकारी दिनुभयो ।
मुलुकी देवानी संहिता ०७४ को भाग २ व्यक्ति सम्बन्धि कानुनको परिच्छेद १ को दफा ४० मा मृत्यु भएको मानिने र सोहि दफाको अन्य उपदफाहरुमा बेपत्ता वा मृत्युको न्यायीक घोषणा गर्ने कानुनी व्यावस्था रहेको छ । जसको लागि १२ बर्षसम्म कुनै व्यक्ति बिना सुचना बेपत्ता भएको वा कुनै बिपद् वा दुर्घटनामा परेकोले निजको मृत्यु वा बेपत्ता भएको मिति, ठेगाना र आधार प्रमाणसहित मृत्युको न्यायीक घोषणा गरि पाउँ भनी जिल्ला अदालतमा निवेदन दिनुपर्छ ।
अदालतले निवेदनको आधारमा आवश्यक कागज प्रमाण बुझेर त्यस्ता व्यक्तिको सम्बन्धमा मत्युको न्यायीक घोषणा गरेर प्रमाण पत्र प्रदान गरिने जिल्ला अदालतका श्रेष्तेदार कृष्णशरण लामिछानेले बताउनुभयो । तर मृत्युको घोषणापछि कोही फर्किएर आएमा आवश्यक कानुनी प्रक्रिया पुरा गरेर अदालतले घोषणा संसोधन वा बदर गर्ने सक्ने व्यवस्था रहेको लामिछानेले जानकारी दिनुभयो ।
प्रतिक्रिया